Większość pozycyjnych dziesiętnych systemów liczbowych na świecie pochodzi z Indii, gdzie narodziła się koncepcja numerologii pozycyjnej. Cyfry hinduskie[1] zwane również indyjskimi[2] znane są w kulturze zachodniej jako cyfry arabskie[3], gdyż Arabowie rozprzestrzenili je w Europie w średniowieczu[1]. Cyfry pierwotnie zapisywane w sanskrycie rozpropagował perski matematyk Al-Chuwarizmi[3].

Cyfry dewanagari i ich nazwy w sanskrycie

Poniżej jest lista cyfr hinduskich i ich nowożytna forma w dewanagari, odpowiednik europejski (arabski) i wymowa w sanskrycie.

Nowożytny
dewanagari
Cyfry arabskie Zapis liczebnika
w sanskrycie (rdzeń)
Transkypcja
0 शून्य śunja
1 एक eka
2 द्वि dwi
3 त्रि tri
4 चतुर् ćatur
5 पञ्च pańća
6 षष् szasz
7 सप्त sapta
8 अष्ट aszta
9 नव nawa

Ponieważ sanskryt jest językiem indoeuropejskim, nazwy cyfr mają podobne brzmienie do odpowiedników z greki i łaciny. Słowo śunja na określenie zera oznacza dosłownie „pustkę”[4] i zostało przetłumaczone na język arabski terminem „صفر” sifr, oznaczającym „nic”, który poprzez średniowieczne łacińskie zephirum stał się podstawą do powstania słowa zero w wielu językach europejskich[5]. Od oznaczającego zero słowa sifr pochodzą także polskie słowa cyfra (poprzez niem. Ziffer)[6] i szyfr.

Przypisy

  1. a b Jolanta Podlas, Narodziny cyfr [online] [dostęp 2018-06-03].
  2. Yves Thoraval, Słownik cywilizacji muzułmańskiej, Katowice: Książnica, 2006, s. 18, 68, ISBN 83-7132-979-2.
  3. a b Yves Thoraval, Słownik cywilizacji muzułmańskiej, Katowice: Książnica, 2006, s. 68, ISBN 83-7132-979-2.
  4. Krzysztof Ciesielski, Zdzisław Pogoda, Matematyczna bombonierka, Warszawa: Demart SA, 2016, s. 30, ISBN 978-83-7427-851-5.
  5. Online Etymological Dictionary.
  6. Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. Marek Łaziński, s. 47, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się