Gibeon (hebr. גבעון) – jedno z najstarszych miast Kanaanu, wielokrotnie wzmiankowane w Biblii. Gibeon identyfikowany jest ze współczesnym el-Dżib, zlokalizowanym 13 km na północny zachód od Jerozolimy.

Źródła pisane

Według Księgi Jozuego (Joz 9,7) Gibeon był jednym z czterech miast Chiwwitów (Joz 10,2; 17), z którym Jozue zawarł przymierze (Joz 9,17–18) – mimo iż wcześniej skazał Gibeonitów na wieczną niewolę (Joz 9) – oraz gdzie zadał klęskę królowi Jerozolimy i jego koalicji (Joz 10). Zgodnie z 2 Księgą Samuela (2 Sm 2,12–17) w Chelkat-Chazurim nad stawem gibeońskim walczyli ludzie Abnera i Joaba. W 1 Księdze Kronik (1 Krn 14,16) znajduje się wzmianka o zwycięstwie Dawida na opanowanym przez Filistynów terenie od Gibeonu do Gezer. Salomon, jak informują 1 Księga Królewska (1 Krl 3,4–15) i 2 Księga Kronik (2 Krn 1,3–12), udał się na wyżynę w Gibeon, aby złożyć ofiarę i wyprosić u Boga mądrość. Jeszcze jedna bitwa nad stawem w Gibeonie miała miejsce pomiędzy Johananem, synem Kareacha, a Izmaelem, synem Netaniasza podczas wojny domowej, jak informuje Księga Jeremiasza (Jr 41,11–12).

Józef Flawiusz w swojej Wojnie żydowskiej (II, 516, 544) Gibeon nazywa Gabao. W tym mieście stacjonowało wojsko pod wodzą Cestiusza Gallusa w październiku 66 roku, udające się do Jerozolimy, położonej w odległości 50 stadiów. W Onomasticon (48, 9.11) Euzebiusza z Cezarei wspomniana jest wioska Gabaa, zlokalizowana ok. 6 km na zachód od Betel w pobliżu miejscowości Rama[1].

Badania archeologiczne

Wykopaliska archeologiczne w el-Dżib, zlecone przez Muzeum Archeologii i Antropologii Uniwersytetu Pensylwanii prowadzone były przez Jamesa B. Pritcharda w latach 1957, 1959, 1960 i 1962. W ich trakcie ustalono, że najstarsze, nieliczne, ślady osadnictwa pochodzą z epoki brązu. Późniejsze znaleziska, datowane na epokę żelaza, w szczególności zabytki epigraficzne, posłużyły do identyfikacji el-Dżib ze starożytnym Gibeonen. Ponadto na terenie miasta odkryto pozostałości po dwóch murach z otoczaków, datowanych na X i VIII wiek p.n.e., kilka pozostałości po budynkach mieszkalnych, dwa prowadzące do dużego zbiornika wodnego tunele i zachowane piwnice na wino[1].

Zbiornik wodny w Gibeonie, używany do czasów współczesnych, datowany jest na X wiek p.n.e. Miał wymiary średnicy 11 m i głębokości 25 m, na dno prowadziło 79 spiralnych kamiennych schodów. Prawdopodobnie zbiornik przeznaczony był do gromadzenia wody zarówno deszczowej, jak i gruntowej ze źródła Gibeonu, znajdującego się we wnętrzu góry na głębokości 55 m. Woda źródlana dostawała się do basenu za pośrednictwem tunelu i mniejszego zbiornika wodnego w postaci zamykanej na ciężkie drzwi, położonej pod powierzchnią płynącej wody groty. Aby zapewnić miastu stały dostęp do wody w czasie wojny, zbudowano drugi tunel, który rozpoczynał się w obrębie murów Gibeonu. Różnica pomiędzy jego początkiem a końcem wynosi 18 m, dlatego wycięto w nim 93 schody[2].

Piwnice na wino odkryto dzięki znalezieniu imadeł dzbanów z pieczęciami. Dalsze badania ustaliły, że wino w Gibeonie wytwarzano w 11 zlewniach, opatrzonych w prasy winne i misę na spływający z winogron sok. Wino magazynowano w wykutych w skale cysternach o głębokości 2 m. Zlewano je przez otwory o średnicy 90 cm, które następnie szczelnie zamykano kamiennymi pokrywami. Szacuje się, że pojemność wszystkich zlewni w Gibeonie wynosiła 95 tys. litrów (pojemność jednej zlewni dochodziła do 5 tys. dzbanów)[3].

Przypisy

  1. a b Encyklopedia archeologiczna Ziemi Świętej, oprac. A. Negev, s. 174.
  2. Encyklopedia archeologiczna Ziemi Świętej, oprac. A. Negev, s. 174–175.
  3. Encyklopedia archeologiczna Ziemi Świętej, oprac. A. Negev, s. 175.

Bibliografia


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się