Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Skład chemiczny |
chlorek sodu (NaCl) |
---|---|
Twardość w skali Mohsa | |
Przełam |
muszlowy |
Łupliwość |
doskonała według (100) |
Pokrój kryształu |
izomorficzne (w formie sześcianu), naskorupienia, skupienia włókniste, naciekowe, wykwity |
Układ krystalograficzny |
regularny |
Topliwość |
804 °C |
Właściwości mechaniczne |
kruchy, diatermiczny, łatwo rozpuszczalny w wodzie (35,7 g NaCl/100 ml H2O) |
Gęstość minerału |
2,1–2,2 g/cm³ |
Właściwości optyczne | |
Barwa |
bezbarwny, białawy lub zabarwiony na niebiesko, różowo, pomarańczowo, żółto lub czerwonawo |
Rysa |
biała |
Połysk |
szklisty, tłusty |
Współczynnik załamania |
1,5443 |
Dodatkowe dane | |
Szczególne własności |
optycznie izotropowy |
Halit – minerał z gromady halogenków. Nazwa pochodzi od greckich słów ἅλς hals – sól, oraz λίθος lithos – kamień. Minerał znany i używany od czasów starożytnych. Głównym składnikiem jest chlorek sodu.
Halityt (potocznie sól kamienna) to monomineralna skała zbudowana z halitu.
Przeważającą postacią kryształów jest sześcian. Struktura kryształu charakteryzuje się regularnym ułożeniem jonów Cl− i z wypełnieniem wolnych przestrzeni przez Na+. W wyższej temperaturze minerał staje się plastyczny. Również przy wzroście ciśnienia zmieniają się jego właściwości fizyczne i wówczas jest zdolny do „płynięcia” – halokineza. Płytki wyłupane z kryształów przy około 200 °C stają się giętkie i podatne na trwałe deformacje. Jest minerałem bardzo higroskopijnym, głównie na skutek małych domieszek chlorków Mg i K.
Teoretycznie zawiera 39,34% Na i 60,66% Cl.
W skupieniach halitu pospolicie obecne bywają domieszki ziaren piasku kwarcowego, substancji bitumicznych, a przede wszystkim innych chlorków i siarczanów charakterystycznych dla cyklotemów ewaporacyjnych, np. kizeryt, polihalit, karnalit, sylwin, gips, anhydryt, czasami siarka rodzima (Kłodawa).
Jest produktem krystalizacji wód morskich lub słonych jezior. Tworzy wykwity na pustyniach. Jest obecny również wśród ekshalacji wulkanicznych. Powstają przeważnie w rejonach Ziemi charakteryzujących się suchym klimatem.
Sól z wody morskiej lub z wód jezior słonych pozyskuje się we: Włoszech, Francji, Portugalii, Hiszpanii, Indiach, Chinach, Rosji, Azerbejdżanie, Kazachstanie, Uzbekistanie, Arabii Saudyjskiej, Algierii, Tunezji, USA, Chorwacji.
W Polsce największe złoża soli kamiennej są wieku cechsztyńskiego, znajdują się na Kujawach (kopalnie w Inowrocławiu – wydobycie ok. 2,5 mln t rocznie i Ciechocinku, gdzie sól pozyskiwana jest metodą wypłukiwania solanki), a także we wschodniej Wielkopolsce w Kłodawie – obecnie najważniejsze złoże eksploatowane metodą podziemną, wydobycie ok. 700 tys. t rocznie, oraz na Dolnym Śląsku w Sieroszowicach – wydobycie ponad 300 tys. t rocznie[3].
Złoża w Małopolsce – mioceńskie, obecnie nieeksploatowane:
Mniejsze, nieeksploatowane złoża, znajdują się także pomiędzy Żorami i Rybnikiem oraz nad Zatoką Pucką pomiędzy Łebą a Puckiem.
W Polsce w roku 2013 wydobyto 4,2 mln ton soli kamiennej[4].
Wybrani producenci soli kamiennej w 1998 roku[5] |
Produkcja w tysiącach ton |
---|---|
Europa | 55 470 |
Niemcy | 15 700 |
Francja | 7 386 |
Holandia | 5 500 |
Polska | 3 284 |
Rosja | 2 000 |
Afryka (z Półwyspem Arabskim) | 3 963 |
Egipt | 1 380 |
Ameryka Północna i Środkowa | 64 555 |
USA | 41 230 |
Kanada | 13 320 |
Meksyk | 8 412 |
Ameryka Południowa | 15 453 |
Brazylia | 6 837 |
Chile | 6 207 |
Azja | 53 837 |
Chiny | 30 830 |
Indie | 11 964 |
Australia | 8 879 |
Świat | 204 257 |
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.