Instituto Cervantes – publiczna instytucja kulturalna założona w 1991, zależna od hiszpańskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Jego celem jest promocja i nauczanie języka hiszpańskiego oraz propagowanie kultury Hiszpanii, Hispanoameryki i krajów hiszpańskojęzycznych. Instytut Cervantesa prowadzi zajęcia dla wszystkich grup wiekowych na wszystkich poziomach zaawansowania według wytycznych Rady Europy. Instytut Cervantesa jest także organizatorem egzaminów certyfikatowych DELE, które są jedynymi egzaminami międzynarodowymi z języka hiszpańskiego sygnowanymi przez Ministerstwo Edukacji, Polityki Społecznej i Sportu w Hiszpanii. Szkoła poza kursami stacjonarnymi przygotowującymi do tych egzaminów, oferuje także kursy przez internet na poziomie DELE B1 i B2 przez stronę Aula Virtual de Español (AVE). Instytut Cervantesa w ramach promocji kultury hiszpańskiej i latynoamerykańskiej organizuje różne wydarzenia zarówno w swojej siedzibie, jak i poza nią. W skład tych przedsięwzięć wchodzą: konferencje, seminaria, panele dyskusyjne, spotkania filmowe, promocje i książek i inne. Instytut Cervantesa wziął swoją nazwę od pisarza Miguela de Cervantesa
Cele i środki
Cele Instytutu Cervantesa według Artykułu 3 Ustawy 7/1991, z 21 marca, która powołuje Instytut Cervantesa, są następujące:
Promować powszechne nauczanie, uczenie się i używanie języka hiszpańskiego i krzewić poprzez różne środki i akcje oraz polepszać jakość tych działań
Działać na rzecz rozprzestrzeniania się kultury hiszpańskojęzycznej na zewnątrz we współpracy z innymi organami administracji państwowej.
Powyższe realizuje poprzez:
Organizowanie kursów ogólnych i specjalistycznych języka hiszpańskiego;
Aktualizowanie i szkolenia w metodach nauczania języka hiszpańskiego;
Wspieranie pracy hispanistów;
Organizowanie i promowanie programów rozprzestrzeniania hiszpańskiego;
Organizowanie bibliotek i centrów dokumentacyjnych w swoich siedzibach.
Co roku jest publikowany „Rocznik Hiszpańskiego” (Anuario del español), którego pierwsza edycja miała miejsce w 1998. W roczniku analizuje się sytuację i nowinki w języku hiszpańskim. Poza tym od 1997 działa Centro Virtual Cervantes w internecie.
Patronato. Jego Honorowym Przewodniczącym jest Król HiszpaniiJuan Carlos I. Prezydencja Wykonawcza jest złożona z premiera, Ministrów Spraw Zagranicznych, Edukacji i Nauki, Kultury, przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Rady Administracji, Dyrektora Instytutu, 25 członków wybranych przez instytucje kulturalne i językowe (Królewska Akademia Hiszpańska, Akademie Językowe Hispanoameryki i Filipin, uniwersytety, akademie hiszpańskie i inne organizacje) i członków stałych jakimi są laureaci Nagrody Cervantesa. Jego funkcją jest wytyczanie generalnej orientacji działalności Instytutu.
Consejo de Administración (Rada Administracyjna). W jej skład wchodzą przewodniczący Sekretarz Stanu do Współpracy Międzynarodowej (Secretario de Estado de Cooperación Internacional), dwóch wiceprzewodniczących (Podsekretarz z Ministerstwa Edukacji i Nauki i Podsekretarz z Ministerstwa Kultury), dwóch doradców z Patronatu, czterech doradców z ministerstw (Spraw Zagranicznych; Edukacji i Nauki; Kultury; Gospodarki i Skarbu) i Dyrektor Instytutu. Rada ma za zadanie wypracować ogólne plany działalności, czuwać nad wykonywaniem budżetu i zatwierdzać wydatki na współpracę z instytucjami trzecimi.
Director (Dyrektor), mianowany przez Radę Ministrów Hiszpanii.
Centro Virtual Cervantes jest stroną internetową stworzoną i utrzymywaną przez Instytut Cervantesa w celu wspomożenia rozpowszechniania języka hiszpańskiego i kultur hiszpańskich.
Ośrodki na świecie
Aby efektywniej wykonywać zadania, zorganizowano Instytut w:
Red de instituciones asociadas (Sieć instytucji stowarzyszonych)
W Ameryce
W Ameryce podobną rolę pełnią Biura Współpracy Technicznej (Oficinas de Cooperación Técnica) i Centra Kulturalne Hiszpanii (Centros Culturales de España) zależne od Hiszpańskiej Agencji Współpracy Międzynarodowej. Wcześniej tę funkcję pełniły Instytuty Współpracy Iberoamerykańskiej (Institutos de Cooperación Iberoamericana).
Siedziba Centrali
Centrala instytutu mieści się w Madrycie, w budynku „las Cariátides” przy ul. Alcalá (dawna siedziba Hiszpańskiego Banku Centralnego) i w podmadryckiej Alcalá de Henares, na ul. Libreros de la ciudad. W Alcalá de Henares urodził się właśnie Miguel de Cervantes.