Języki eskimo-aleuckie
Obszar
|
północne krańce Ameryki Północnej, Syberia
|
Użytkownicy
|
Inuici, Aleuci
|
Kody rodziny językowej
|
ISO 639-5
|
esx
|
Glottolog
|
eski1264
|
Występowanie
|
Zasięg języków eskimo-aleuckich w Ameryce Północnej
|
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode.
|
Języki eskimo-aleuckie – rodzina językowa obejmująca kilka języków, używanych przez Inuitów i Aleutów[1] na północnych krańcach Ameryki (Alaska, Grenlandia, północna Kanada) i Syberii (Półwysep Czukocki, Wyspa Beringa).
Według hipotezy Josepha Greenberga rodzina eskimo-aleucka miałaby być jedną z trzech głównych rodzin językowych Ameryki (pozostałe to rodzina na-dene i hipotetyczna nadrodzina amerindiańska) i odpowiadać trzeciej fali migracji w procesie zasiedlania kontynentu[2][3].
Klasyfikacja języków eskimo-aleuckich:[4]
języki eskimo-aleuckie
- języki eskimoskie
- języki inuickie (kanadyjsko-grenlandzkie albo wschodnioeskimoskie)
- inupiak Półwyspu Seward
- inupiak północnoalaskański
- inuktitut zachodniokanadyjski
- inuktitut wschodniokanadyjski
- zachodniogrenlandzki
- wschodniogrenlandzki
- języki jupik (syberyjsko-alaskańskie albo zachodnioeskimoskie)
- język sirenicki†
- jupik naukański
- jupik syberyjski
- alaskański
- jupik pacyficzny
- języki aleuckie
- języki aleuckie
- aleucki
- mieszane języki aleucko-rosyjskie
- kreolski Wyspy Miedzianej (aleucki kreolski)
Grupy i języki
|
Liczba mówiących
|
Kraje
|
Języki aleuckie
|
aleucki |
155 |
Stany Zjednoczone, Rosja
|
Języki eskimoskie
|
Języki inuicko-inupiackie (inuickie, inupiackie, alaskańsko-kanadyjsko-grenlandzkie, wschodnioeskimoskie)
|
grenlandzki |
57 000 |
Grenlandia
|
inuinnaqtun (inuicki zachodniokanadyjski, inuktitut zachodniokanadyjski) |
410 |
Kanada
|
inuktitut wschodniokanadyjski (inuktitut, inuicki kanadyjski) |
34 100 |
Kanada
|
inupiak północnoalaskański (inupiat północnoalaskański) |
3000 |
Stany Zjednoczone, Kanada
|
inupiat północnozachodnioalaskański (inupiak Półwyspu Seward) |
5580 |
Stany Zjednoczone
|
Języki jupik (jupickie, czukockie, eskimoskie azjatyckie, syberyjsko-alaskańskie, zachodnioeskimoskie)
|
Języki jupik syberyjskie
|
jupik środkowosyberyjski (czapliński, unazigmit, yupik syberyjski, yupik Cieśniny Beringa, yuit, yoik, yuk, yupik Wyspy Świętego Wawrzyńca) |
1200 |
Stany Zjednoczone, Rosja
|
naukański (jupik naukański, nywukagmit) |
60 |
Rosja
|
sirenicki (jupik sirenicki, sygnik) |
0 |
Rosja
|
starosirenicki (jupik starosirenicki) (według Ethnologue identyczny z sirenickim, zdaniem prof. Alfreda Majewicza znacznie różny od niego) |
0? |
Rosja
|
Języki jupik alaskańskie
|
jupik środkowy (centralnoalaskański, yupik środkowoalaskański, alaskański) |
10 000 |
Stany Zjednoczone
|
alutiiq (jupik pacyficzny, sugpiacki, suk-eskimoski) |
200 |
Stany Zjednoczone
|
Przypisy
- ↑ KnutK. Bergsland KnutK., Eskimo-Aleut languages, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-09-20] (ang.).
- ↑ RazibR. Khan RazibR., The first, second, and third nations, „Discover Magazine”, 12 lipca 2012 [dostęp 2023-09-20] [zarchiwizowane z adresu 2023-09-20] (ang.).
- ↑ NicholasN. Wade NicholasN., Earliest Americans Arrived in Waves, DNA Study Finds, „The New York Times”, 11 lipca 2012, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-09-20] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-11] (ang.).brak strony (czasopismo)
- ↑ Christopher Moseley: Encyclopedia of the world's endangered languages, Routledge, Nowy Jork, 2007 (ang.).