Kabalistyczny zapis dat stosowano, podobnie jak chronostych, w okresie baroku.

Ten pomysł nawiązywał do kabały, w której literom hebrajskim przypisane były liczby. W tym wypadku litery alfabetu łacińskiego odpowiadały następującym liczbom[1]:

A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X Y Z
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 200 300 400 500
tabela numerologiczna w druku z epoki baroku
Tabela numerologiczna z De Occulta Philosophia libri III Heinricha Corneliusa Agrippy.

Datę oblicza się sumując wszystkie liczby odpowiadające kolejnym literom tekstu. Zapis stosowano w drukach i rękopisach. W przypadku druków najczęściej podawano pod poszczególnymi słowami sumę liczb ich liter. Autorzy trudzili się nad stworzeniem tekstu, z którego daje się odczytać datę.

 Te  o Pater aeterna in patria pars pace reviset
105 50  246   232 49   251 231  69  489

czyli rok 1722.

Niektórzy twórcy potrafili połączyć chronostych z zapisem kabalistycznym:

Mentes eDoCtas seCtata es LeX sata sorte

Tak datował Szymon Banaczkowski swe dzieło Honor philosophicus[2], wydane w Krakowie w roku 1760 (datę można odczytać zarówno jako chronostych, jak i w zapisie kabalistycznym)[1].

Kabalistyczny zapis dat stosowany był głównie do datowania druków czy rękopisów, a incydentalnie tylko pojawiał się w inskrypcjach. Być może jedyny taki przykład kabalistycznego zapisu daty można zobaczyć na cokole figury św. Jana Nepomucena w Niedźwiedniku koło Ziębic w pow. ząbkowickim[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Szymański 2012 ↓, s. 146.
  2. Szymon Bonawentura Banaczkowski, Honor Philosophicus a Generis Claritate Major a virtutum & eruditionis praestantia Maximus in XVIII. VV. DD. Secundae Laureae Candidatis Excellens. [...] Protectione [...] D. Cajetani Ignatii Sołtyk [...] a [...] D. M. Stanislao Mamczynski [...] Rectore [...], Drukarnia Szkoły Głównej Koronnej, [1760] [dostęp 2020-10-12].
  3. Anna Kowalczewska, Michał Zalewski: Figura z kabalistycznym zapisem daty. Almanach wrocławski, 2022. [dostęp 2023-02-22].

Bibliografia


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się