Centrum Kamienia Pomorskiego znajduje się 6 km od wybrzeża Morza Bałtyckiego[5]. Miasto ma pośredni dostęp do morza poprzez cieśninę Dziwnę.
Warunki naturalne
Rozlewiska wodne (cieśnina Dziwna i jej części: Zalew Kamieński, Zatoka Cicha) są wykorzystywane do uprawiania sportów wodnych i czynnego wypoczynku na wodzie (żeglarstwa, kajakarstwa, windsurfingu oraz wędkarstwa).
Na obszarze miasta występują istotne w lecznictwie źródła solankowe i pokłady borowiny. Walory te przyczyniły się do rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego. Uzdrowisko wykorzystuje obecnie odwiert solanki (Edward III) w pobliżu nieczynnego zakładu przyrodoleczniczego „Feniks” oraz złoże borowiny w odległości 800 m na SE od biura sanatorium[6].
Pod względem klimatycznym Kamień Pomorski należy do dzielnicy bałtyckiej. Zaznacza się tu silnie wpływ klimatu morskiego: wilgotność powietrza, długotrwałość zim, amplituda temperatur[6].
Jak wynika z danych stacji meteorologicznej w Kamieniu Pomorskim, średnia roczna temperatur na tym obszarze waha się w granicach 7–8,3 °C. Najcieplejszy miesiąc to sierpień, a najchłodniejszy – styczeń. Temperatura maksymalna mieści się w granicach 32,1 do 33,1 °C, a minimalna od -18,6 do –19,2 °C. Roczna suma opadów waha się w granicach 550–650 mm. Długość okresu wegetacyjnego wynosi 210–220 dni. Wiatry wieją najczęściej z kierunku płd.-zach. (SW) i płn.-zach. (NW)[6].
Na obszarze uzdrowiska znajdują się następujące udokumentowane naturalne surowce lecznicze: złoża torfu leczniczego (borowiny), wody lecznicze (solanki)[9]. Uzdrowisko wykorzystuje wody chlorkowo-sodowe (solanka), jodkowe, żelaziste czerpane ze źródła Edward III[10].
W uzdrowisku prowadzone jest leczenie w następujących kierunkach: choroby reumatyczne, choroby kardiologiczne i nadciśnienie (w tym wczesna rehabilitacja), choroby dolnych dróg oddechowych, choroby neurologiczne, choroby ortopedyczno-urazowe, choroby dziecięce (choroby kardiologiczne, choroby dolnych dróg oddechowych, choroby górnych dróg oddechowych)[11].
W IX–XI w. była tu osada rybacka i portowa, która otrzymała prawa miejskie w 1274 roku.
W 1175 siedziba biskupstwa pomorskiego została przeniesiona z Wolina do Kamienia Pomorskiego[13]. Diecezja była immediowana do Stolicy Apostolskiej[a] i zwana była odtąd kamieńską[14]. Inne opracowania podają, że w początkowym okresie istnienia biskupstwo kamieńskie podlegało arcybiskupowi gnieźnieńskiemu. W latach niepokoju i rywalizacji państw ościennych o Pomorze biskup kamieński uniezależnił się od arcybiskupa gnieźnieńskiego i od ok. 1188 podlegał bezpośrednio Rzymowi[15].
W 1876 przypadkowo odkryto źródła solankowe, z czasem zaczęto też stosować borowinę z okolicznych torfowisk.
W 2013, z uwagi na fakt, że Sąd Rejonowy w Kamieniu Pomorskim miał 6 sędziów, został on przekształcony w 4 wydziały zamiejscowe Sądu Rejonowego w Świnoujściu[16][17].
Kalendarium
IX–X wiek – zasiedlone przez plemię słowiańskie (osada rybacka i gród) Wolinian
XVII wiek – miasto staje się własnością najpierw Szwecji (1630-1679), później Brandenburgii (1679), następnie aż do końca II wojny światowej Królestwa Prus
1876 – odkryto lecznicze właściwości tutejszych źródeł solankowych – Kamień Pomorski staje się uzdrowiskiem
1882 – otwarcie linii kolejowej łączącej miasto ze Szczecinem[19]
1906 – otwarcie linii kolejowej do Trzebiatowa (linia ta w 1945 została rozebrana przez wojska radzieckie)[potrzebny przypis]
5 marca 1945 – miasto zostaje zdobyte przez czołgi 2 armii pancernej gwardii I Frontu Białoruskiego[20], w wyniku czego ulega zniszczeniu 40% zabudowy, w tym prawie całkowicie na Starym Mieście; miasto następnie zostaje przekazane polskiej administracji
19 maja 1946 – ustalono urzędową polską nazwę Kamień Pomorski w miejsce niemieckiej Cammin in Pommern (Cammin i. P.)[21].
lata 60. XX wieku – wyburzenie części ocalałej zabudowy i budowa bloków mieszkalnych
1965 – wmurowanie w Bramę Wolińską tablicy pamiątkowej ku czci żołnierzy radzieckich poległych w walce o miasto w 1945 roku[20]
1969 – odsłonięcie pomnika na cmentarzu wojennym żołnierzy radzieckich i polskich[20]
1 stycznia 2014 – wypadek, w którym życie straciło 6 osób, zaś 2 zostały ranne (będący pod wpływem narkotyków oraz alkoholu kierowca uderzył w idących chodnikiem ludzi)
Pochodzenie nazwy
Nazwa miasta ma pochodzenie wenedyjskie i pierwszy raz pojawia się w żywotach Ottona z Bambergu (u Herborda civitas ducis Camina, u Eba castrum magnum Gamin lub in urbe Games). Inne występujące nazwy to Chamin i Camyna. Bulla z 14 października 1140 r. dla biskupstwa pomorskiego podaje Chamin cum taberna et foro. W bulli protekcyjnej z 25 lutego 1188 r. napisano apud civitatem Camyn. Ostatecznie w XIII w. ustaliła się forma Camin.
Nazwa łączona jest z ogromnym głazem narzutowym (obwód w najszerszym miejscu 20 m), położonym w korycie Dziwny. Ten „Głaz Królewski” służył jako oznacznik w żegludze, przyczyniając się do powstania nazwy miasta[22].
Galeria
Kamień, znajdujący się na północ od miejscowości Buniewice na Wyspie Chrząszczewskiej, od którego wzięła się nazwa miasta Kamień Pomorski.
Architektura
Zabytki
Na obszarze Kamienia Pomorskiego historyczny układ przestrzenny z okresu średniowiecznej lokacji zniszczony w 1945 roku, został w latach 60. XX w. zabudowany wielopiętrowymi blokami. Pomimo tego cały obszar Starego Miasta został wpisany do rejestru zabytków[23]. Zespół katedralny w Kamieniu Pomorskim został zakwalifikowany jako pomnik historii. Miasto znajduje się na szlaku zabytków sztuki romańskiej.
Osiedle Katedralne
konkatedra św. Jana Chrzciciela – romańsko-gotycka bazylika, historyczna katedra diecezji pomorskiej, obecnie świątynia pełni funkcje kościoła parafialnego i konkatedry archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej
ratusz – gotycki ratusz miejski z trójarkadowym podcieniem od strony wschodniej i bogatym wystrojem elewacji
gmach sądu – budynek sądu rejonowego i aresztu przy ul. Tadeusza Kościuszki
kamienice – zabytkowe kamienice przy rynku i ul. Tadeusza Kościuszki
obwarowania miejskie – pozostałości murów miejskich
Brama Wolińska – gotycka brama miejska z XIV wieku, obecnie siedziba Muzeum Kamieni
Wieża Piastowska – gotycka baszta z XIV wieku, przylegająca do bramy miejskiej
Żalnik
cmentarzysko słowiańskie z okresu przedchrześcijańskiego
kościół św. Mikołaja – kościół filialny z XIV wieku, rozbudowany w XVII wieku, pełnił funkcję świątyni dla stanów, które nie mogły brać udziału w nabożeństwach w katedrze
Zabytki nieistniejące
kościół staroluterański
kaplica katolicka św. Ottona
Pomniki i miejsca pamięci narodowej
Pomnik Poległych za Polskość tych Ziem (autor: Mieczysław Welter, odsłonięcie: 1965 r.)
W zachodniej części miasta nad zalewem mieści się port morski Kamień Pomorski, w którym dobrze rozwinięte jest rybołówstwo indywidualne, żeglarstwo i – od kilku lat – turystyka pasażerska. Zanikła funkcja transportowo-przeładunkowa, pomimo istniejącego w porcie potencjału technicznego[25].
W powiatowym urzędzie pracy w listopadzie 2008 zarejestrowanych było 532 bezrobotnych mieszkańców Kamienia Pomorskiego[26].
Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej, organizowany od 1964 roku, najstarsza tego typu impreza na Pomorzu Zachodnim
Festiwal Współczesnej Kultury Ludowej – dwudniowa impreza folklorystyczna, odbywająca się zazwyczaj na przełomie lipca i sierpnia na błoniach nad Zalewem Kamieńskim
Dni Kultury Chrześcijańskiej „Ottonalia” – cykl różnego rodzaju koncertów, wystaw, odczytów oraz imprez rekreacyjnych. Impreza rokrocznie rozpoczyna się 24 czerwca dla upamiętnienia misji chrystianizacyjnej Ottona z Bambergu, który w ten dzień w 1124 r. przybył do Kamienia Pomorskiego.
Regaty na Zalewie Kamieńskim – sztandarową imprezą są tu Eliminacje do Mistrzostwa Świata i Europy w klasie Optimist.
Bieg Niepodległości – impreza organizowana od 1999 r. 11 listopada.
Bieg Szlakiem Zabytków Kamienia Pomorskiego – impreza biegowa organizowana od 2015 roku
Kamieńska drużyna piłki nożnej to MGLKS „Gryf” Kamień Pomorski. Zespół rozgrywa mecze na stadionie przy ul. Wolińskiej. Klub powstał w 1946 r. i obecnie gra w IV lidze (grupa zachodniopomorska). Klub posiada barwy niebiesko-biało-czerwone.
W latach 1960–1972 miasto było siedzibą gromady Kamień Pomorski, ale nie należało do niej. W latach 1946–1998 miasto należało administracyjnie do województwa szczecińskiego.
Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Kamienia Pomorskiego wybierają do rady miejskiej 10 radnych (10 z 15); pozostałych 5 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Kamień Pomorski. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz jest ratusz przy pl. Stary Rynek.
↑biskupstwo od początku swego istnienia posiadało przywilej wolności, co oznaczało, że na zawsze (łac.perpetuis temporibus) podlegało bezpośrednio Stolicy Apostolskiej
Przypisy
↑ abPowierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 26 lipca 2013, ISSN 1505-5507 [zarchiwizowane z adresu 2013-08-22].brak strony (książka)
↑ abWyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2021-12-11].
↑JarosławJ.KociubaJarosławJ., Pomorze – Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Szczecin: Walkowska Wydawnictwo – Jeż, 2012, ISBN 978-83-61805-49-6, OCLC 827717881.brak strony (książka)
↑Lista miast w Polsce (spis miast, mapa miast, liczba ludności, powierzchnia, wyszukiwarka) [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-12-11](pol.).
↑ abcProgram Ochrony Środowiska dla Gminy Kamień Pomorski, Szczecin, październik 2004 r.
↑Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr IV/27/10 Rady Miejskiej w Kamieniu Pomorskim z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2011 r. Nr 18, poz. 298).
↑Kamień Pomorski average sea temperature – seatemperature.org.
↑(§ 5. Statutu Uzdrowiska Kamień Pomorski) Uchwała Nr IV/27/10 Rady Miejskiej w Kamieniu Pomorskim z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2011 r. nr 18, poz. 298).
↑Tadych J. i in.: Dodatek do dokumentacji hydrogeologicznej ustalającej zasoby eksploatacyjne ujęcia wód leczniczych z utworów dolnej jury w Kamieniu Pomorskim – wykonanie otworu zastępczego „Edward III” i likwidacja otworu „Edward II”. Piła: 2009.brak strony w książce
↑(§ 6. Statutu Uzdrowiska Kamień Pomorski) Uchwała nr IV/27/10 Rady Miejskiej w Kamieniu Pomorskim z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2011 r. nr 18, poz. 298).
↑Załącznik nr 1 do Uchwały nr IV/27/10 Rady Miejskiej w Kamieniu Pomorskim z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2011 r. nr 18, poz. 298).
↑R. Schmidt: Die Lande Lauenburg und Bütow in ihrer wechselnden Zugehörigheit zum Deutschen Orden, zu Pommern und Polen und zu Brandenburg-Preußen. W: Reiche und Territorien in Ostmitteleuropa. München: Oldenbourg, 2006, s. 94. ISBN 3-486-57-839-1.
↑„Pomorze Zachodnie w tysiącleciu”: praca zbiorowa /, pod red. Pawła Bartnika i Kazimierza Kozłowskiego; Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Szczecinie, Kuratorium Oświaty w Szczecinie, Urząd Miejski w Szczecinie.
↑ abPiotr Skurzyński, Pomorze, Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2007, s. 70–71 ISBN 978-83-7495-133-3.
↑ abcRada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 707.
↑Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
↑Grzegorz Wejman: Kamień Pomorski. Miasto zabytków – przewodnik. Wrocław: Wyd. ZET, 2004, s. 5–6. ISBN 83-7364-141-6.
↑Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Szczecinie, nr rej. 66.
↑Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑Opis portu Kamień Pomorski. Urząd Morski w Szczecinie. [dostęp 2008-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-04)]. (pol.).
↑PUP w Kamieniu Pomorskim: Statystyka Listopad 2008. BIP PUP w Kamieniu Pomorskim. [dostęp 2009-02-07]. (pol.).
↑Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-25].