Księga Powtórzonego Prawa [Pwt] (hebr. דברים Dwarim, słowa; gr. Δευτερονόμιον, Powtórzone Prawo; łac. Deuteronomium) – ostatnia, piąta księga Tory. Zawiera między innymi przepisy prawa, które Bóg podyktował Mojżeszowi na górze Horeb (tzw. kodeks deuteronomiczny), poprzedzone Dekalogiem. W księdze tej umieszczony jest również hymn Mojżesza. Księga Powtórzonego Prawa kończy się śmiercią Mojżesza i wkroczeniem Izraelitów do Ziemi Obiecanej. Dalsze wydarzenia opisuje Księga Jozuego. Przepisy prawne z Księgi Powtórzonego Prawa uważane są za najstarszą część Pięcioksięgu.

Treść Księgi Powtórzonego Prawa

  • Pierwsza mowa Mojżesza
  • Druga mowa Mojżesza
  • Kodeks deuteronomiczny
    • miejsce kultu
    • ofiary, dziesięciny i ubój
    • kult kananejski
    • bałwochwalstwo inne zabobonne praktyki
    • podział zwierząt na czyste i nieczyste
    • roczne dziesięciny
    • dziesięciny trzyletnie
    • rok szabatowy
    • pierworodne ze zwierząt
    • Święto Pesach
    • Święto Tygodni
    • Święto Namiotów
    • pielgrzymki
    • sędziowie
    • nadużycia w zakresie kultu
    • sądy lewickie
    • królowie
    • kapłani-lewici
    • kulty potępione
    • prawo zemsty i miasta ucieczki
    • słupy graniczne
    • świadkowie i prawa odwetu
    • wojna
    • zdobywanie miast
    • przypadek nieznanego mordercy
    • małżeństwo i rodzina
    • kara powieszenia
    • znaleziona zguba
    • świętość małżeństwa
    • wyłączenie ze społeczności Izraela
    • czystość obozu Izraelitów
    • rozwód
    • ochrona słabych
    • chłosta
    • dobroć dla zwierząt
    • prawo lewiratu
    • przyzwoitość
    • chciwość w handlu
    • wypędzenie Amalekitów
    • pierwociny
    • dziesięciny trzeciego roku
  • Spisanie Prawa
  • Błogosławieństwa i przekleństwa
  • Trzecia mowa Mojżesza
    • przekleństwo za występki
    • pomoc Boga a niewdzięczność ludu
    • wierność wobec przymierza
    • powrót z niewoli
    • dwie drogi
  • Ostatnie polecenia Mojżesza
    • Jozue następcą Mojżesza
    • obrzędowe czytanie Prawa
    • pouczenia Pańskie
    • Księga Prawa obok arki
  • Hymn Mojżesza
  • Zapowiedź śmierci Mojżesza
  • Błogosławieństwa Mojżesza
  • Śmierć Mojżesza

Historia kompozycji

W 1806 roku Wilhelm Martin Leberecht de Wette zauważył, że przepisy prawne i kultowe z rozdziałów 12-26 Księgi Powtórzonego Prawa odpowiadają reformie króla Jozjasza, datowanej na 622 rok p.n.e. i opisanej w rozdziale 23 2 Księgi Królewskiej. De Wette uznał, że księga powstała dla uzasadnienia centralizacji państwa i ustanowienia wyłącznego kultu jerozolimskiego boga Jahwe[1][2]. W XX wieku zauważono, że tekst przymierza, jakie Bóg zawarł z Mojżeszem, wzorowany był na ówczesnych traktatach asyryjskich[3].

Księga była później rozbudowywana o kolejne elementy - dodano do niej między innymi Dekalog. Jej bezpośrednią kontynuację stanowi Księga Jozuego. Księgi od Powtórzonego Prawa do Drugiej Księgi Królewskiej tworzą tak zwaną "historię deuteronomistyczną", napisaną przez autorów o zbliżonym stylu i światopoglądzie. Przedmiotem kontrowersji pozostaje, czy historia deuteronomistyczna powstawała niezależnie od pozostałych ksiąg Pięcioksięgu (zwanych też Tetrateuchem, a więc Czteroksięgiem) aż do momentu ostatecznej redakcji Tory (jak chciał Martin Noth)[4][5].

Teologia deuteronomiczna

Teologia deuteronomiczna ukształtowała się prawdopodobnie pod wpływem proroków z królestwa północnego.[6] W centrum Księgi Powtórzonego Prawa stoi przymierze, jakie Bóg zawarł z Mojżeszem na górze Horeb (przez późniejszych autorów Pięcioksięgu zwanej górą Synaj). Przymierze ma charakter warunkowy: Bóg będzie stał po stronie Żydów tak długo, jak będą przestrzegać jego prawa i bilateralny. W rezultacie pierwsi prorocy okresu wygnaniowego tłumaczyli niewolę babilońską właśnie złamaniem przymierza.

Przypisy

  1. Ska 2006: 105-107
  2. Van Seters 2015: 17
  3. Van Seters 2015: 86-88
  4. Ska 2006: 121-123
  5. Van Seters 2015: 82-84
  6. Van Seters 2015: 84-86

Bibliografia

  • Jean-Louis Ska: Introduction to Reading the Pentateuch. Winona Lake, Indiana: Eisenbraus, 2006. ISBN 978-1-57506-122-1.
  • John Van Seters: The Pentateuch. A Social-Science Commentary. London-New Dehli-New York-Sydney: Bloomsbury, 2015. ISBN 978-0-56765-879-1.

Linki zewnętrzne

  • Księga Powtórzonego Prawa w Biblii Tysiąclecia

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się