Zdrowaś Maryjo
Ave Maria
Ilustracja
Tekst z Encyklopedii staropolskiej
Tematyka

religijna

Typ utworu

antyfona

Wydanie oryginalne
Język

łacina

Zwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie
Chorał gregoriański – Ave Maria w wykonaniu Scholi Gregoriańskiej z Ołtarzewa

Zdrowaś Maryjo (łac. Ave Maria), także Zdrowaś Mario lub Pozdrowienie anielskiemodlitwa chrześcijańska za wstawiennictwem Maryi, Matki Jezusa, oddająca cześć jej (wraz z prośbą o modlitwę wstawienniczą) i Jezusowi.

Użycie

Uznawana przez Kościół katolicki i Cerkiew prawosławną. Praktykowana jest również w niektórych kościołach anglikańskich. Nie uznają jej protestanci (którzy zgodnie z zasadą Solus Christus odrzucają kult maryjny) oraz Świadkowie Jehowy[1][2][3].

Struktura

Składa się z trzech części. Najstarsze dwie to cytaty z Nowego Testamentu: słowa archanioła Gabriela, wypowiedziane w czasie Zwiastowania (Łk 1,28) oraz słowa św. Elżbiety, skierowane do Maryi w czasie Nawiedzenia (Łk 1,42). Przez wiele wieków modlitwa Zdrowaś, Maryjo była dokładnym powtórzeniem ewangelicznego pozdrowienia Gabriela i Elżbiety. W XIII wieku zaczęto dodawać do dwóch fraz biblijnych imię Jezus – w ten sposób imię Jezusa stało się centrum modlitwy.

Trzecia część modlitwy powstała dopiero w XIV wieku, kiedy w Europie panowała dżuma. W słowach modlitwy pozostał ślad grozy tamtych dni: teraz i w godzinę śmierci naszej. Papież Pius V kazał w 1566 roku umieścić dodatkowe słowa modlitwy w brewiarzu rzymskim, przez co uczynił ją oficjalną modlitwą Kościoła.

Pozdrowienie Anielskie jest więc w kategorii tekstualnej zapisem pierwszych wydarzeń związanych z inauguracją religii chrześcijańskiej, tj. pojawienia się Chrystusa-Zbawiciela, a w obrębie tradycji rozwoju form religijności – jedną z części pacierza, modlitwy Anioł Pański oraz modlitwy różańcowej.

Historia

Najstarszy zapis modlitwy Zdrowaś Mario w języku polskim zachował się w Statutach Wacława, Księcia Legnickiego z roku 1412. Najstarsza polska wersja drukowana tej modlitwy ukazała się natomiast w 1475 roku we Wrocławiu. Została wydrukowana wraz z modlitwami Ojcze nasz i Wierzę w Boga w tzw. Statutach Elyana (łac. Statuta Synodalia Episcoporum Wratislaviensium), wydrukowanych w pierwszej oficynie wrocławskiej Kaspra Elyana[4].

Tekst modlitwy w Kościołach wschodnich

 Osobny artykuł: Bogurodzico Dziewico.

Tekst grecki

Θεοτόκε Παρθένε, χαῖρε, κεχαριτωμένη Μαρία,
ὁ Κύριος μετὰ σοῦ. εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξί,
καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου, ὅτι
Σωτῆρα ἔτεκες τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Tekst modlitwy w Kościele rzymskokatolickim

Tekst modlitwy w języku polskim w klasztorze franciszkanów w Waszyngtonie

Tekst po łacinie:

Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum;
benedicta tu in mulieribus,
et benedictus fructus ventris tui, Iesus.
Sancta Maria, Mater Dei, ora pro nobis peccatoribus,
nunc et in hora mortis nostrae. Amen.

Tekst w języku polskim:

Zdrowaś Maryjo/Mario, łaskiś pełna, Pan z Tobą,
błogosławionaś Ty między niewiastami
i błogosławion(y) owoc żywota Twojego, Jezus.
Święta Maryjo/Mario, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi,
teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.[5][6][7]

Obecność w kulturze

Ellens dritter Gesang Schuberta znane jako Ave Maria w wykonaniu Dorothei Fayne (śpiew) i Uwe Streibela (fortepian)

Tekst Ave Maria został wykorzystany w wielu utworach muzycznych. Najbardziej znane są Ave Maria Franza Schuberta oraz Ave Maria Charles'a Gounoda, oparte na preludium C-dur (BWV 846) z pierwszego tomu Das wohltemperierte Klavier Johanna Sebastiana Bacha.

W 1984 powstała kantata Wojciecha Kilara Angelus dla Sanktuarium na Jasnej Górze, której tekst oparty jest na słowach Pozdrowienia Anielskiego[8].

Znaczenie

Św. Ludwik Maria Grignion de Montfort w swoim dziele Traktat o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny następująco opisuje moc i wartość modlitwy Pozdrowienia Anielskiego:

Zdrowaś Maryjo dobrze odmawiane, czyli uważnie, z nabożeństwem i pokorą, jest według świadectwa świętych nieprzyjacielem szatana, którego zmusza do ucieczki, jest młotem, który go miażdży, jest uświęceniem duszy, radością aniołów, śpiewem wybranych, pieśnią Nowego Testamentu, radością Maryi i chwałą Trójcy Przenajświętszej. Zdrowaś Maryjo jest rosą niebieską, która czyni duszę urodzajną; jest czystym i pełnym miłości pocałunkiem, jaki składamy Maryi; jest czerwoną różą, którą Jej ofiarujemy, kosztowną perłą, którą Jej składamy w ofierze; jest czarą ambrozji i boskiego nektaru, który Jej dajemy. Wszystkie te porównania pochodzą z ust świętych. Błagam więc was usilnie, przez miłość, którą ku wam w Jezusie i Maryi w sercu noszę, odmawiajcie codziennie, o ile wam czas pozwoli, cały Różaniec, a w chwili śmierci błogosławić będziecie dzień i godzinę, kiedyście mi uwierzyli.

Zobacz też

Przypisy

  1. *Czy należy się modlić do Marii Panny?, [w:] Przebudźcie się! [online], jw.org, 8 września 2005, s. 10-13.
  2. Maria (matka Jezusa), [w:] Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wyd. 2, Towarzystwo Strażnica, 2001, s. 165–172, ISBN 83-86930-47-0.
  3. Watchtower, Dziewica Maria — co mówi o niej Biblia? Jaki powinniśmy mieć stosunek do Marii? [online], jw.org.
  4. Jerzy Oleksiński, I nie ustali w walce, Warszawa: Nasza Księgarnia, 1980, s. 52, ISBN 83-10-07610-X, OCLC 830955231.
  5. Zob. Pozdrowienie anielskie (Książka do nabożeństwa, 1883)
  6. Zob. Pozdrowienie anielskie (Ołtarzyk polski katolickiego nabożeństwa, 1883)
  7. Zob. Pozdrowienie anielskie (Aniół Stróż chrześcianina katolika, przed 1900)
  8. Angelus na sopran, chór mieszany i orkiestrę (dyr. Antoni Wit). ninateka.pl. [dostęp 2018-12-27]. (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Modlitwy codzienne z XV wieku, w tym Zdrowa Maryja
  • Parafraza Pozdrowienia anielskiego prozą rymowaną

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się